فولادشهر-ایران کوچک
فولادشهر در 38 کیلومتری جنوب غربی اصفهان در دشت لنجان بین فاصله ارتفاعی 1620 تا1700 متری از سطح دریا واقع شده است و در محوطه ای تقریبا به شکل مستطیل به ابعاد 4*5 کیلومتر در جنوب شرقی –شمال غربی قرار دارد.
این شهر از شمال به شهرستان فلاورجان ،از جنوب به کار خانه ذوب آهن از شرق به کوه نمتک و از غرب به رشته کوه پنجی محدود می گردد.ارتفاعات این شهر،رشته کوه پنجی در غرب و رشته کوه اشترجان در جنوب و عوارض طبیعی مارماضه و فشارچه در داخل محدوده شهر می باشد.مساحت اراضی محدوده استحفاظی شهر بیش از 16000 هکتار است که بالغ بر 7700 هکتار آن با مالکیت رسمی و قانونی می باشد.فولادشهر جوان ترین مرکز شهری شهرستان لنجان به شمار می آید و دارای قدمتی کوتاه معادل راه اندازی کارخانه ذوب آهن است.این شهر در آغاز توسط کار خانه ذوب آهن و با هدف اسکان شاغلان مهاجر کارخانه و نیرو های متخصص خارجی (روسی)بنا گردید و به عنوان شهرک خوابگاهی متعلق به کارخانه تا سال1360 صرفا توسط جمعیت شاغل در این کارخانه مورد اسکان قرار می گرفت.لیکن از این سال به تدریج و در طی روندی حدودا 10 ساله از تملک کارخانه مذکور در آمده و به شهر های تحت اداره وزارت کشور پیوست.با ورد کشور به عصر صنعت در دهه 40 ،فعالیت هایی در رابطه با احداث و راه اندازی کارخانه جات متعدد صنعتی در سراسر کشور شکل گرفت که مهم ترین آن ها در منطقه احداث کارخانه ذوب آهن می باشد.
احداث این کارخانه در پی عقد قرار دادی بین دولتین ایران و اتحاد جماهیر شوروی در سال1344 در دشت طبس در 5 کیلومتری جنوب غربی فولادشهر کنونی آغاز گردید و به دنبال آن منظقه لنجان شاهد مهاجرانی گردید که با هدف دست یابی به اشتغال در کارخانه ذوب آهن زاد و بوم خویش را در سرزمین های دیگر خوصوصا مناطق همجوار لنجان ترک کرده و رو به این منظقه آوردند و در بخش های مختلف کارخانه به کار گرفته شدند.شدت این مهاجرات ها به حدی بود که از همان بدو کار عملیات احداث کارخانه،بحث اسکان مهاجرین تازه اشتغال یافته در کارخانه به مشغله مهم ذهنی برنامه ریزان و سیاست گذاران مربوطه مبدل گردید.
احداث شهرک بزرگ یا کلان شهر آریا شهر (فولادشهر کنونی ) نتیجه منطقی همین شرایط به شمار می آید و با بهره برداری از اولین مرحله غاز ساخت آن که موجب اسکان گروهی از خانواده های شاغلان در کارخانه و تعدادی از متخصصین پیمنکار خارجی گردید کلان شهر جدیدی به جغرافیای کشور افزوده شد.در ابتداد فقدان نهاد های فعال اقتصادی،وجود طبقات اجتماعی و نیز محرومیت جامع ساکن در آن از اشتراکات و ارزشهای فرهنگی برخاسته از هویت واحد باعث شده که روابط انسانی و اجتماعی ساکنان این شهرک تنها بر اساس مشارکت و همگونی آنان در اشتغال به کار در کارخانه ذوب آهن شکل بگیرد و بعضا در برخیگروهای مهاجر با اتکا به ارزش ها و هنجار های مشترک برخاسته از زادبوم اولیه آنها تنظیم گردد.با گذشته زمان مجموعه انگیزه های لازم در بین ساکنان این شهرک برای دست یابی به یک شهر تکامل یافته با ساختار های مبتنی بر هویتی واحد باعث ایجاد مولفه های منطقی و کار ساز تاسیس یک شهر تکامل یافته گردید.
در زمان انقلاب و در دهه اول پس از آن با وقوع تحولات سیاسی و اجتماعی عمیق و خوصوصا وقوع و تبعات جنگ تحمیلی و هجوم و اسکان مهاجران جنگ تحمیلی در بخشی از بنا های ساخته شده و یا در حال احداث شهرک و نیز سیاست کارخانه ذوب آهن در رهای از قید و بند مسئولیت اداره،حفظ و نگه داری شهرک (که به صورت واگذار ساختمان های مسکونی به نیروهای شاغل و بازنشسته ساکن در این بنا ها و فوش به غیر بود) هویت شهرک مذکور با کسب امتیازات و ویژگیهای سیاسی و اداری شهری و با افتتاح شهداری فولادشهر در سال 1372 رسما به جرگه شهر های تحت اداره وزارت کشور دار آمد.
